یائسگی
یائسگی قطعی ، هنگامی اتفاق می افتد که زن یک سال از آخرین قاعدگی اش گذشته باشد که معمولا این امر در سنین 45 تا55 سالگی و به طور متوسط در 50 سالگی رخ می دهد.مسائل ارثی بر روی سن یائسگی بسیار موثر است و معمولا زنان در حوالی سنی یائسه می شوند که مادر و یا خواهر شان در آن سنین یائسه شده اند. برخی اتفاقات مثل عادت زندگی و مداخله های پزشکی ، الگوهای طبیعی سن یائسگی را تغییر می دهند .
یائسگی ، بیماری نیست و نارسایی یا نقص تلقی نمی شود و به طور عمومی برای فرد مشکل ساز نیست یائسگی هر زنی متفاوت است . یائسگی تغییری طبیعی و لازم در زندگی است . دوران یائسگی مانند هر دوره دیگر زندگی از جمله دوران بلوغ ، جوانی یا بارداری مشکلات و مزایای خود را دارد ، با این تفاوت که در دوران یائسگی فرد با تجربه است و توانایی برخورد با مشکلات و حل و فصل مسائل را دارد
آشکارترین نشانه سالخوردگی زنان قطع قاعدگی می باشد که انتقال زن از دوران باروری به دوران یائسگی را بطور واضحی مشخص میسازد.
علت یائسگی نارسایی اولیه تخمدان است که در نتیجه آن هورمون استروژن که از تخمدان ترشح میشود، کاهش می یابد و میزان fsh افزایش می یابد و همین تغییرات هورمونی سبب ایجاد یک سری علایم و عوارض در دوران یائسگی می شود.
این افراد باید خود را با مسائل اجتماعی و فیزیکی متعددی سازگار نمایند. معمولا بعد از سن 40 سالگی تخمک گذاری (اوولاسیون) بی نظم تر میشود. سن متوسط وقوع یائسگی حدود 51 سالگی است، بعضی از زنان از سنین پائین تر یائسه میشوند در حالیکه عده دیگری ممکن است تا سن 55 سالگی یا بالاتر نیز قاعده شوند که غیرعادی نمی باشد، البته در 1 الی 3 سال آخر مقدار خونریزی کاهش یافته و فواصل بین دوره های خونریزی طولانی تر میشود. بعضی از زنان قبل از یائسگی خونریزی بیشتری دارند. علت بروز یائسگی کم شدن و یا نارسائی فعالیت تخمدانها است . از لحاظ آزمایشگاهی با اندازه گیری مقدار هورمونهای , FSH, LH و استروژن میتوان وقوع آن را تائید نمود.
تغییرات فیزیولوژیک بدن بعد از یائسگی:
تغییرات مربوط به اعضای تناسلی: ساختمانهای نگهدارنده رحم، مثانه و راست روده توان و استحکام قبلی خود را از دست میدهند و این تغییرات ممکن است به افتادگی مثانه و رکتوم و بیرون زدگی رحم منجر شوند. اندازه رحم شروع به کوچک شدن میکند و شبیه رحم یک دختر قبل از سن بلوغ میشود. بافت پوششی واژن نازک میشود، ترشحات واژن و گردن رحم کاهش میابد و سینه ها نیز شروع به کوچکتر شدن مینمایند. تغییرات مختلف در اعمال فیزیولوژیک بدن: کاهش فعالیت تیروئید، اختلال در تنظیم دمای بدن، تغییر در انتشار چربی و نیز تغییراتی در سیستم عصبی مانند کم حافظگی و اختلال در کنترل تعادل پدید می آید. تغییرات ناشی از کمبود استروژن باعث ازبین رفتن مخاط واژن و در نتیجه مقاربت دردناک میگردد.
یائسگی دو مرحله دارد:
۱- مرحله اول یا مرحله گذر از یائسگی یا مرحله پیش یائسگی : که در آن به دلیل اینکه آهسته آهسته هورمون استروژن کاهش می‌یابد، سیکل قاعدگی نامنظم می شود. ممکن است قاعدگی در بعضی ماه ها اتفاق نیفتد. این مرحله ادامه پیدا می کند تا آخرین پریود اتفاق بیفتد و بعد از آن دیگر قاعدگی رخ ندهد و فرد وارد مرحله یائسگی کامل شود.
۲- مرحله یائسگی کامل: از هنگام آخرین پریود قاعدگی اگر به مدت یک سال هیچ قاعدگی و پریود دیگری رخ ندهد یعنی فرد وارد یائسگی کامل شده و دیگر پس از یک سال پریود نشدن، نباید خونریزی پریودی رخ دهد. علائم دراز مدت تر یائسگی شامل ، پوکی استخوان و بیماری های قلبی هستند.
علائم پیش یائسگی
۱- درمان غیر هورمونی :
– استفاده از داروها
– استفاده از لیزر واژینال
۲- درمان های هورمونی : استفاده از داروهای هورمونی که می تواند علائم یائسگی را کاهش دهد. داروهای هورمونی یکسری عوارض ایجاد میکند :
– تغییرات خلقی
– نفخ شکم
– تورم شدید سینه ها
– سردرد
– خونریزی های واژینال
سخن آخر اینکه:
یائسگی نیز مرحله ای از زندگی به حساب می آید و دوران پس از یائسگی تفاوت زیادی با زندگی قبل از این دوران ندارد. یادتان باشد که درست غذا بخورید و ورزش کنید. رژیم غذایی مغذی و ورزش منظم به استخوان ها و قوی شدن آنها کمک میکند و مراجعه منظم به پزشک و چک آپ دوره ای در این دوران بسیار ضروری است.